چطور یک انگیزه نامه (SoP) تاثیرگذار بنویسیم؟

انگیزه نامه، یک فرصت استثنایی است که

به توجیه و رفع نواقص پرونده اپلای شما کمک می کند

«انگیزه نامه» اصطلاح مشهوری در پروسه اپلای است. با این حال ممکن است اصطلاح «Statement of Purpose» را با معادل های دیگر آن هم دیده باشید؛ از جمله: Letter of Intent، Personal statement، یا Autobiographical Statement. در عین حال، برای معادل آن در فارسی که معمولا به «انگیزه نامه» شناخته می شود، عبارت های دیگری هم پیشنهاد شده است، از جمله «بیانیه هدف» یا «اظهارنامه هدف». اما مهم است که توجه داشته باشید همه اینها تقریبا دارای یک معنا هستند و یک مساله را دنبال می کنند. معمولا از متقاضیان پذیرش درخواست می شود که علت علاقه مندی به تحصیل در دانشگاه مورد نظر خود را ذکر کنند. این کار در نامه ای به نام Statement of Purpose  انجام می شود که اصطلاحا به آن SOP می گویند.

یک انگیزه نامه خوب و شفاف بیانگر علایق واقعی شماست و مشخص می کند که شما تا چه اندازه برای تحصیل در رشته و مقطع مورد نظر، جدی و پیگیر هستید. انگیزه نامه باید نشان دهنده این موضوع باشد که شما از روی تصادف و شانس، رشته و دانشگاه مورد نظر را انتخاب نکرده اید و دلایلی برای انتخاب خود دارید که مستدل و منطقی اند.

اگر گزینه مصاحبه اسکایپی را کنار بگذاریم، شما در تمام پروسه اپلای، تنها یک بار فرصت آن را خواهید داشت که با داوران ارزیاب پرونده تان مستقیما صحبت کنید (البته یک صحبت مکتوب نه شفاهی!) و آن، در فرصت نگارش SOP یا انگیزه نامه است. به بیان دیگر، انگیزه نامه تنها سندی است که دست خود شماست و شما به واسطه آن می توانید با ادمیشن کامیتی مستقیما صحبت کنید. اهمیت SOP هم دقیقا از همین زاویه است. چون به شما امکان می دهد هر طور که صلاح می دانید و هر نکته ای که نمی شد در قالب کارنامه و CV و نمره زبان و غیره به داوران گفت را حالا بگویید. دانشجویان حرفه ای در پروسه اپلای، در زمان نگارش SOP، دقیقا این فرصت را مد نظر قرار می دهند و برای توضیح و توجیه ضعف ها و گپ های تحصیلی و GPA پایین و غیره ازSOP  استفاده می کنند.

SOP توصیف شما از زبان خودتان است؛ به عبارت دیگر، SOP شما را آن گونه که خودتان می بینید، به تصویر می کشد؛ و بنابراین نشانگر نقاط ضعف و قوت شماست؛ نشانگر این است که چه احساس و اندیشه ای راجع به گذشته خود دارید و در عین حال نشانگر این است که چگونه آینده خود را می بینید یا دوست دارید بسازید. به این ترتیب، می توان گفت SOP نشانگر مسیر گذشته، حال و آینده زندگی شماست (از قضا وجه تفاوت SOP با CV نیز همین مساله است، SOP برخلاف CV بیشتر گزارشگر آینده شماست تا گذشته شما)

یک SOP  استاندارد معمولا حدود 500 تا 800 کلمه (یک و نیم الی دو صفحه) است و بسیار مهم است که کاملا شخصی سازی شده (Personalized) باشد. معنی این حرف این است که SOP شما نمی تواند کپی از انگیزه نامه های دیگران باشد. چون SOP اساسا یک نوشته کاملا شخصی، بر اساس تجارب و دیدگاه ها و چشم اندازهای اصولی هر شخص است که قابلیت تعمیم به دیگران را ندارد. بنابراین حواستان به این نکته باشد که نباید روی نوشته های دیگران چندان حساب کنید (البته اگر هم بخواهید این کار را بکنید خیلی بعید است بتوانید بیشتر از 5 جمله برداشت کنید!)

هرچقدر متن شما روان تر باشد موثرتر خواهد بود. به همین دلیل مشاوران اپلای معمولا توصیه می کنند برای نوشتن انگیزه نامه تان، ابتدا چند نمونه خوب را مطالعه کنید تا با ساختار SOP بیشتر آشنا شوید. همچنین لازم است متن انگیزه نامه تان را به لحاظ نگارش انگلیسی کنترل کنید. حتی اگر نگارش انگلیسی تان خوب است باز هم ریسک نکنید و نظر یک کارشناس انگلیسی را درباره متن تان بخواهید.

سوالات و محورهای SOP:

شما در انگیزه نامه به این پرسش ها پاسخ می دهید:

• هدف شما از تحصیل در این رشته و مقطع چیست؟
• هدف شما از تحصیل در این دانشگاه چیست؟
• چه پیش زمینه تحصیلی و تحقیقاتی و کاری نسبت به رشته مورد تقاضا دارید؟
• قصد دارید در زمان تحصیل در دانشگاه با کدام استاد چه فعالیتی را انجام دهید؟
• قصد دارید پس از دانش اموختگی، در چه حوزه هایی فعال شوید و چه موضوعات شغلی یا تحقیقاتی را در پیش بگیرید؟

ساختار انگیزه نامه:

انگیزه نامه هم به خاطر ساختار شخصی و انشایی که دارد، چندان پایبند به یک ساختار استاندارد نیست. با این حال، با توجه به اینکه به هر حال باید در این نوشته بعضی مسائل و پرسش ها پاسخ داده شود، بهتر است از یک ساختار کلی پیروی شود. به ترتیب زیر:

اگر فرض کنیم SOP ما دارای چهار پارگراف است، این پارگراف ها به ترتیب با اهداف زیر نوشته می شوند:

• پاراگراف اول، معرفی خودتان و بیان هدفتان از این انگیزه نامه است. در این پارگراف، که در حکم یک مقدمه برای ورود به بحث اصلی است، شما باید تصویر فردی مشتاق، مصمم و پرانگیزه را از خود نشان دهید.
• پاراگراف دوم بیان کننده سوابق تحصیلی شماست. در این بند سوابق تحصیلی و علمی خود را مطرح می کنید و نشان می دهید برای رسیدن به این پوزیشن خاص، مسیر درستی را طی کرده اید.
• پاراگراف سوم توصیفی از اهداف حرفه ای شما برای ورود به دانشگاه مقصد و شروع کار در پوزیشن مورد نظرتان است. در این پارگراف شما نشان می دهید که دقیقا می دانید چرا می خواهید وارد این دانشگاه و این پوزیشن خاص شوید و دقیقا می دانید که قرار است چه کار کنید.
• پاراگراف چهارم تشریح کننده برنامه و پلان شما برای آینده تان است. در این پارگراف توضیح می دهید که می خواهید از طریق ورود به این دانشگاه و این پوزیشن خاص، چه آینده ای را برای خودتان رقم بزنید.

و چند نکته پایانی …

در آخر خوب است به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است متن انگیزه نامه تان خیلی طولانی نشود، چون در این صورت به احتمال زیاد خوانده نخواهد شد. از طرف دیگر یادتان باشد که برای هر دانشگاه یک انگیزه نامه مجزا تهیه کنید. نمی شود یک انگیزه نامه را برای همه دانشگاه ها فرستاد. و اینکه توجه داشته باشید که کارکرد و هدف SOP و CV را با همدیگر خلط نکنید. مثلا در SOP نباید جاهایی که قبلا در آنها کار کرده اید یا مهارت هایی که یاد گرفته اید را فهرست کنید. چیزی که مهم است اشاره کردن به یک یا دو مورد از موفقیت های گذشته تان است برای آنکه نشان دهید آن موفقیت ها شما را به موقعیت کنونی رسانده و اکنون با این اپلای جدید می خواهید در راستای همان عملکرد گذشته تان، آینده تان را بسازید.

امیدواریم بتوانید بهترین گزینه ها را برای اپلای و ادامه تحصیل در خارج از ایران انتخاب کنید. هر سوال یا مساله ای درباره انگیزه نامه یا SOP داشتید می توانید از طریق فرم رایگان مشاوره و یا در بخش کامنت ها، در پایین همین نوشته، مطرح کنید تا در اولین زمان ممکن پاسخ بدهیم. موفق باشید.

چطور یک انگیزه نامه (SoP) تاثیرگذار بنویسیم؟

چطور استاد مورد نظرمان را در پروسه اپلای شناسایی کنیم؟

چهار روش شناخته شده برای جستجو

و یافتن استاد راهنمای خارجی در پروسه اپلای

اگر دارید برای مقطع PhD اقدام می کنید، پس خوب است بدانید که تماس گرفتن با اساتید، تاثیر فوق العاده ای در بالا بردن شانس شما در گرفتن پذیرش و ساپورت مالی (فاند) دارد. به ویژه اگر مقصدتان دانشگاه های آمریکای شمالی است این تاثیر دوچندان می شود، چرا که اساتید نقش مهمی در انتخاب و پذیرش اپلیکنت های PhD دارند و حتی بخش عمده ای از فاند دانشجو از طریق گرنت خود استاد تامین می شود. به همین دلیل، خوب است که از همان زمان که مشغول آماده شدن برای مدارک زبان هستید (یعنی اواخر تابستان)، مکاتبه با اساتید را هم شروع کنید.

اما چطور باید یک استاد مناسب رشته و فیلد پژوهشی مان را برای پذیرش مسئولیت ادامه تحصیل مان در مقطع دکتری پیدا کنیم؟ برای جستجوی اساتید راهکارهای مختلفی وجود دارد. اما در این میان، چهار روش شناخته شده وجود دارد که بیش از روش های دیگر کاربردی است. در ادامه به این چهار روش اشاره خواهم کرد:

الف: مشورت با افراد مطلع و باتجربه

می توانید برای پیدا کردن استاد مورد نظرتان، با افرادی که دارای تجربه و اطلاعات کافی هستند مشورت کنید. بهترین افراد برای مشورت، اساتید داخلی شما و یا دانشجویانی هستند که پیش از شما پذیرش گرفته اند. ممکن است این تصور را داشته باشید که اساتید داخلی شما اطلاع چندانی از اساتید خارجی ندارند، اما بهتر است امتحان کنید و این فرصت را از دست ندهید. گاهی بسیاری از اطلاعاتی که به دنبال شان هستیم درست در مقابل ما قرار دارند، اما بدون آنکه متوجه شان شویم از دست شان می دهیم!

ب: یافتن استاد از طریق جستجو در وبسایت های دانشگاه های مختلف (جستجوی دپارتمان محور)

یک روش شناخته شده برای یافتن استاد، به ویژه زمانی که می دانید از کدام دانشگاه ها می خواهید پذیرش بگیرید، جستجوی استاد در وبسایت دانشگاه های هدف است. به عبارت دیگر شما با مراجعه به وبسایت دانشگاه ها و جستجو در بخش هیات علمی دپارتمان ها می توانید اساتیدی که بیشترین مشابهت کاری را با شما دارند شناسایی کرده و سپس با آنها مکاتبه کنید. برای این کار کافی است به وبسایت دانشگاه مقصدتان وارد شوید و در سربرگ منوها، به دنبال گزینه Faculties یا Colleges یا Departments بگردید تا بتوانید رشته خاص خودتان را از میان دانشکده ها و دپارتمان های مختلف پیدا کنید. سپس در صفحه ویژه رشته تان، به قسمت Academic staffs یا Faculty members وارد شوید. در این بخش ها، لیست اعضای علمی دپارتمان معرفی می شوند که با کلیک بر روی هر کدام از اعضا (اساتید) می توانید پیج استاد مورد نظر را مشاهده کنید و ببینید که آیا متناسب برنامه شماست یا خیر.

ج: یافتن استاد از طریق پایگاه های علمی و شبکه های اجتماعی آکادمیک

این روزها شبکه های اجتماعی در همه حوزه ها نفوذ کرده اند. یکی از مواردی که استفاده از شبکه های اجتماعی بسیار مفید است در بحث جستجوی استاد است. البته هر شبکه ای مفید نخواهد بود و شما لازم است فقط به شبکه های تخصصی آکادمیک مراجعه کنید. مهم ترین شبکه های اجتماعی آکادمیک عبارتند از گوگل اسکالر (Scholar.google.com)، ریسرچ گیت (Researchgate.net)، و شبکه آکادمیا (academia.edu). این شبکه ها که از مهم ترین سوشال نتورک های آکادمیک هستند در واقع یک دیتابیس بسیار بزرگ و جامع از همه اساتید و آکادمیسین های برجسته دانشگاه ها هستند. به عبارت دیگر، همه اساتید دانشگاه ها (و البته خیلی از اساتید دانشگاه های کشورمان) در این شبکه ها پیج خاص خودشان را دارند و شما کافی است فیلد تحقیقاتی (research interests) مورد نظرتان را در سرچ باکس این وبسایت ها وارد کنید تا بتوانید لیست بلندبالایی از اساتید مرتبط با آن حوزه را به شما نشان دهد. یادتان باشد که شما هم، به عنوان یک آکادمیسین جوان، به زودی باید در این شبکه ها پیج خاص خودتان را داشته باشید.

د: یافتن استاد از طریق جستجو در مقالات و منابع پژوهشی

ضمنا یک راه فوق العاده دیگر، استفاده از مقالات و پژوهش های منتشرشده است. این راه به ویژه برای دانشجویانی مناسب است که کاملا با فیلد تحقیقاتی شان آشنا هستند و می دانند قرار است در زمان اخذ پذیرش روی چه پروژه ای کار کنند. در این روش می توانید در بخش های مختلف یک مقاله، از جمله بخش مولف مقاله، ادبیات نظری مقاله، و یا بخش منابع و مآخذ مقاله و … به نام های اساتید مرتبط با حوزه کاری تان دست پیدا کنید. وقتی نام اساتید را پیدا کردید کافی است نام شان را گوگل کنید تا اطلاعات تکمیلی از جمله دانشگاه محل تدریس شان، فیلدهای تحقیقاتی شان، اطلاعات تماس شان و غیره را به دست بیاورید.

امیدواریم بتوانید بهترین گزینه ها را برای اپلای و ادامه تحصیل در خارج از ایران انتخاب کنید. هر سوال یا مساله ای درباره جستجو و یافتن استاد داشتید می توانید از طریق فرم رایگان مشاوره و یا در بخش کامنت ها، در پایین همین نوشته، مطرح کنید تا در اولین زمان ممکن پاسخ بدهیم. موفق باشید.

چطور استاد مورد نظرمان را در پروسه اپلای شناسایی کنیم؟